Mijn eerste maanden bij de
"Anonieme Alcoholisten"
Onbekendheid en meningsverschillen zijn groot.
Na het lezen van de stappen kan u merken dat AA als vereniging wel heel godsdienstig overkomt.
Hun uitingen over 'ervaring', 'kracht en hoop', 'innerlijke inkeer', 'God', 'zoals ieder hem ziet', en 'de boodschap uitdragen' klinken op zijn minst vroom en bekerend in de oren.
Deze gehanteerde termen zijn dan ook al meermaals de oorzaken geweest van meningsverschillen.
Vanaf mijn eerste gesprek met AA-leden, was ik er zeker van dat het hier om de één of andere godsdienstige sekte ging, een loge van bidbroeders en zusters die in hogere sferen leefden en zich verborgen achter hun anonimiteit.
Maar ik had zoals de meeste leden geen andere keuze, het was AA of de dood.
Met beginnende ontwenningsverschijnselen ging ik naar mijn eerste vergadering, die mij een onverwachte schok bezorgde en ik kreeg er hoop.
De aanwezige leden zagen er niet, zoals ik verwacht had, verwaarloosd uit. Ze waren allen netjes gekleed, hadden een klare blik en ze konden nog lachen ook.
Vanwaar kwam nu die hoop ineens in mij?
Ik zag aan die mensen dat 'het kon' en had het eerlijke verlangen om te stoppen met drinken.
Deze hoop werd nog sterker toen ik hoorde dat dit alles gegroeid was uit een treffen van twee mensen in de USA in 1935, namelijk Bill en Bob, de stichters van AA. Nu vindt men AA in 186 landen met een vermoedelijk 2.000.000 leden en 106.227 groepen.
Toen men over ervaring begon te praten, kon ik ook meespreken, want van drinken, daar wist ik alles van en ik was nog de beste ook. Maar toen antwoordde iemand, en die persoon had nog gelijk ook: 'Jij kunt helemaal niet drinken. Mensen die kunnen drinken hebben geen hulp nodig en komen niet naar AA.'
AA leden zijn schaamteloos; zij noemen een kat een kat, verbergen hun problemen niet en spreken vrijuit over hun leven en hoe zij hebben leren leven met en door het AA programma. Hun ervaringen zijn goud waard voor de nieuwe leden.
Wij in AA zijn niet -zoals in sommige andere organisaties- 'tegen' alcohol want uit ervaring weten wij dat geen enkele alcoholist zich graag iets laat vertellen over alcoholisme door iemand die alcohol haat.
Daarom zijn wij ook 'Anonieme Alcoholisten' en geen 'Anti Alcoholisten'. Wij geven grif toe dat wij niet met alcohol kunnen omgaan.
Dat is fascinerend en afstotelijk tegelijk, net als de alcohol zelf.
Naar de oorzaak waarom men verslaafd wordt, zoekt men in AA niet. Dat is werk voor de wetenschappers. Ieder AA-lid weet dat een alcoholist zeven redenen heeft om te beginnen drinken, namelijk maandag, dinsdag, woensdag…..
Voor AA-leden is het alcoholisme te vergelijken met een allergie, te herkennen aan het symptoom dat de drinker geen controle heeft over zijn/haar verbruik.
Eens alcoholist, altijd alcoholist. Genezing heet daarom in AA: leer leven met je ziekte en dit kan je alleen door geheelonthouding. AA-leden stellen de ziekte ook niet vast bij anderen. Dat laten ze aan de personen met moeilijkheden zelf over.
Ik zeg wel eens: 'Ga naar een café en probeer na 3 pinten te stoppen met alcohol te drinken en als je dan eerlijk bent zul je snel weten of er iets mis is.'
Enkel diegene die erkent alcoholist te zijn, kan in leven blijven door de strijd met de fles op te geven.
De verslaving is moordend en dat weten wij uit ervaring.
AA is geen sombere gemeenschap, het is zelfs een bijzonder vrolijke gemeenschap. Er wordt gelachen en vriendschappelijk geknuffeld en we begroeten elkaar met een kus. Maar er vloeien ook tranen, tranen van blijdschap, maar ook tranen die jarenlang onderdrukt werden door de alcohol en nu de vrije loop krijgen.
Buitenstaanders schrikken en staan versteld van het feit dat alcoholisme zo vernietigend is.
De bron van deze levensvreugde en blijheid is 'de kracht' (in AA God genoemd maar door ieder op zijn of haar manier interpreteer baar).
Wat ik mij nog herinner van de eerste vergaderingen, en dat was dan voor mij het enige positieve, is dat men de mening van anderen respecteert.
Want, de groep is een levensschool, een oefenterrein en een spiegelkabinet tegelijkertijd.
Dat men moest geloven in God - een hogere macht -, was voor mij flauwekul. Maar er was toch iets, iets onverklaarbaars. AA leden vertelden in de groep dingen die bij mij vreemd en emotioneel overkwamen.
Hoe moest ik hun verhalen interpreteren?
Hoe moest ik hun enthousiasme opvatten?
Komende uit een moordende eenzaamheid, te gevolgen van mijn drinken, voelde ik bij deze mensen begrip en geborgenheid.
Een prettig warm gevoel dat zelfs de alcohol mij niet meer kon geven. Ik was niet langer eenzaam, ik was met lotgenoten verbonden. Ik behoorde tot de groep.
Alleen kon ik niet stoppen met drinken, samen met de andere leden lukte het me wel. Kon ik de groep dan zien als mijn hogere macht?
Gedurende een bepaalde tijd dacht ik van wel.
Al snel was dit geloof echter naar de vaantjes.
Op de lagere school leerde men mij immers dat God onfeilbaar was.
Maar Jan was hervallen en José herviel; enige tijd later ook Louis.
Dit kon dus niet.
De groep was niet onfeilbaar en kon dus geen hogere macht zijn.
En God zien…..? Zonder dat zou het ook wel gaan.
Geen enkele nieuweling moet zeggen wie hij is, wat hij is, wat hij doet of waar hij woont. Hij hoeft zelfs geen aanvaardingsritueel of preek te ondergaan en formulieren hoeven ook niet ingevuld te worden.
Hij hoeft geen eed af te leggen en geen lidgeld te betalen. Dat hij wenst te komen, is voor de andere leden voldoende.
Voor de nieuwe is deze aanvaarding zonder verdere voorwaarden een grote verlossing.
Openheid, hartelijkheid, eerlijkheid, kalmte en begrip, dit ervaren de nieuwelingen bij hun eerste ervaring met AA.
Met een tegelijkertijd verschrikkende en bevrijdende openheid spreken AA leden over de periode waarin ze in schulden, eenzaamheid, hospitaal of gevangenis geraakt zijn.
Maar er wordt ook over slapeloosheid, verveling, kinderen krijgen en ouder worden, over perfectionisme en onmisbaarheid of over seksuele problemen, gepraat.
Er is niets dat in een AA groep niet kan besproken worden.
Er zijn wel zaken waarover we niet spreken en dit om ieders overtuiging te respecteren, namelijk politieke en religieuze thema's.
Wat het thema ook moge wezen, er zullen steeds twee wereldbeelden tegenover elkaar staan: dit van het nog niet nuchter denkend lid en dit van de nuchtere, ontspannen, realistische herstelde, hersteld door het beleven van de 'Twaalf Stappen'.
De 'Twaalf Stappen', nog zo iets verschrikkelijks dat ze me voorschotelden. Het eerste wat ik hoorde was dat ik mijn leven in Gods handen moest leggen. Hoe en waar moest ik dat dan wel doen?
Voor mij was de maat vol, gedaan met de schijnheiligheid, gedaan met AA.
Het stond vast: ik ging niet meer naar die groep.
Maar dan gebeurt het weer dat de juiste persoon op de juiste plaats staat en die liep ik onvermijdelijk tegen het lijf.
Het was een dame, lid van AA . Ik vertelde haar mijn probleem en zij zou me helpen. Een paar dagen later bezorgde ze mij een boekje met twaalf stappen.
'Dat heb ik al' zei ik. 'Het deze heb je niet' repliceerde zij. Toen zag ik de titel:
'Het AA programma - Vrijzinnige ook jij heb er wat aan'.
En dit boekje, dat niet erkend is door AA als officiële literatuur, heeft mij en vele anderen, zelfs gelovigen, het leven gered.
Later ben ik begonnen met de 12 stappen van AA en kon ik deze ook aanvaarden.
Het Gods gedoe stoorde mij niet meer, want nu had ik een hogere macht, een macht groter dan mijzelf. Ik had geen 12 maar 24 stappen, die er alle samen toch maar 12 vormen. En naar mijn mening zijn deze onfeilbaar.
Als er iets mis loopt, ligt het niet aan mijn hogere macht, maar aan mezelf en aan niets anders.
Het woord 'alcohol' komt in de 12 stappen maar eenmaal voor en dit is in de eerste stap.
De resterende stappen tonen ons de weg naar herstel, het 'Gelukkig Nuchter Leven'.
De 12 stappen bevatten geen wetten of geboden; het zijn aanraders, gegrond op ervaringen van de eerste AA -ers.
Dit programma is niet enkel therapeutisch maar ook humaan.
Het programma wil beleefd worden. Ieder AA lid is vrij het te interpreteren en te gebruiken.
Men kan ook niet anders dan toegeven dat het ertoe aanzet zijn leven grondig te veranderen.
Wie alcoholist is moet capituleren en dit in de eerste plaats tegenover de fles. De enige voorwaarde daarvoor is dat iedereen zijn dieptepunt moet bereikt hebben. Dit dieptepunt is een innerlijke toestand.
Na de capitulatie is alles plots eenvoudiger: alle vragen vallen terug tot één mogelijkheid: ofwel leven ofwel sterven. Geen waarom - vragen of excuses meer. Stop ik met drinken, dan maak ik kans, anders niet.
Wij belonen onszelf door dag in dag uit nuchter door het leven te gaan en een voorbeeld te zijn voor andere, nog dolende alcoholisten die we maar al te graag ons visitekaartje waarop staat:
'Anonieme Alcoholisten' is een gemeenschap van mannen en vrouwen die hun ervaring, kracht en hoop met elkaar delen om hun gemeenschappelijk probleem op te lossen en anderen helpen bij het herstel van hun alcoholisme.
Het enige vereiste voor lidmaatschap is een verlangen op te houden met drinken.
Er zijn geen geldelijke verplichtingen voor het AA lidmaatschap; wij voorzien in onze behoeften door eigen bijdragen.
AA is niet gebonden aan enige sekte, genootschap, politieke partij, organisatie of instelling; wenst zich niet te mengen in enig geschil; steunt of bestrijdt geen enkel doel.
Ons hoofddoel is nuchter blijven en andere alcoholisten helpen nuchterheid te bereiken.
2023 - 41 jaar nuchter lid van AA
Ik kan met fierheid zeggen dat ik dit jaar in juni, 41 jaar nuchter ben, dank AA.
Wil ik vanuit die fierheid opscheppen? Helemaal niet .
Ik wil enkel laten weten aan de buitenstaander dat het kan. Het kan, een leven zonder alcohol. Het kan, gelukkig zijn zonder alcohol.
Maar het voornaamste wat ik in al die jaren geleerd heb, dankzij het AA programma en de vrienden en vriendinnen rond de tafel, zijn de menselijke waarden.
De enige waarden die ik kende waren drinken en alles beter weten en kunnen.
De dankbaarheid die je krijgt door gewoon naar iemand te luisteren is slechts een klein voorbeeld, maar voor de andere toch zo belangrijk: dat luisterend oor, er zijn voor mekaar, 24u op 24u.
De niet aflatende steun, hoop en kracht die uitstralen in een groep vormen voor mij nog altijd een fenomeen.
Aanvaard worden zoals men is, het respecteren van ieders mening en overtuiging is een schoolvoorbeeld van hoe het in de 'buitenwereld', zoals wij dat noemen, zou moeten zijn.
Eerlijkheid, nederigheid, respect, waardering, dankbaarheid, rekening houden met de gevoelens en emoties van anderen, levensvreugde, verdriet; allemaal zaken die ik niet kende en die ik heb mogen leren kennen in AA.
Ik heb ze leren toepassen in mijn dagelijks leven en dat heeft van mij een mooier en beter mens, maar vooral een heel 'gelukkig nuchter alcoholist' gemaakt.
Jos .- AA
