Anonieme Alcoholisten - AA - wat en hoe.

 

Dit themanummer hebben we een getuigenis van iemand van de Anonieme Alcoholisten (AA). 

Iedereen heeft waarschijnlijk ooit al eens gehoord van de AA maar toch hangt er een zweem van geheimzinnigheid rond deze organisatie die alleen al in Vlaanderen 370 lokale groepen telt met om en bij de 6000 leden. Die geheimzinnigheid heeft zeker te maken met de eerste A die staat voor 'Anonieme'. Vandaar dat het ondergetekende ook enkele telefoontjes heeft gekost alvorens een afspraak gemaakt kon worden met Jos.

Dankzij de AA is Jos er 35 jaar geleden in geslaagd om te stoppen met drinken. 

Uit dankbaarheid werkt hij sindsdien als vrijwilliger bij de AA, wat niet wegneemt dat hij nog steeds de wekelijkse gesloten vergaderingen bijwoont. 

 VAD-berichten: Hoe en wanneer is AA eigenlijk ontstaan? 

Jos: AA Vlaanderen is een onderdeel van AA wereldwijd. AA wereldwijd is ontstaan in 1935 met de ontmoeting van Bill en Bob. Beide waren verslaafd aan alcohol en besloten elkaar te steunen in de strijd om nuchter te  worden wat uiteindelijk ook gelukt is. Zo ontstond de eerste vriendenkring van AA. De eerste vergadering in België had plaats in Brussel in 1954. De daaropvolgende jaren ontstonden steeds meer groepen verspreid over Vlaanderen. In 1961 verscheen dan het eerste nummer van ons tijdschrift 'Vijf voor Twaalf' en kreeg  AA ook een meer formele structuur met de oprichting van een " " " Algemeen Dienstbureau. "   

 VAD-berichten: Hoe worden de werkingskosten van AA gefinancierd? Krijgen of aanvaarden jullie bijvoorbeeld subsidies?  

Jos: de vrijwillige bijdragen zijn voldoende voor de werking. 

In elke AA groep  gaat tijdens de bijeenkomst een zakje of hoed rond, waarin de leden een vrijwillige bijdragen kunnen doen. Hiermee wordt de huur van het vergaderlokaal, elektriciteit, koffie,enz...... betaald. 

Wij aanvaarden uit principe geen gratis accommodatie voor de vergaderingen. Dit om inmenging van buitenaf te vermijden. Indien wij bijvoorbeeld gebruik zouden maken van gratis door de gemeente ter beschikking gestelde lokalen dan zou - vooral in verkiezingstijd -de  burgemeester wel eens makkelijker langs kunnen komen voor een praatje. Dit zou het moeilijk maken om de anonimiteit van onze leden te waarborgen.

 Op einde van het jaar wordt er een afrekening gemaakt. Er wordt een kleine reserve opzij gezet voor de lokale groep, de rest gaat naar het Algemeen Dienstbureau in Antwerpen en wordt op rekening van een VZW gestort. De helft van dat bedrag is voor de werkingskosten van AA Vlaanderen te dekken. 

Op het Algemeen Dienstbureau werkt 1 bezoldigd persoon. Dit is de enigste persoon in dienst van AA Vlaanderen die betaald wordt. De andere helft van het bedrag wordt doorgestort aan AA wereldwijd in New York.

 VAD-berichten: Hebben jullie contacten met de professionele hulpverlening of laten jullie soms 'experts' komen naar vergadering?

 Jos: AA werkt wel samen met professionele hulpverleners maar laat geen experts komen naar gesloten vergadering.

Uiteindelijk zijn wijzelf de experts. 

Er wordt wel samengewerkt met ziekenhuizen maar dan zonder inmenging in mekaars beleid. Er zijn natuurlijk serieuze verschillen in de manier van werken. Huisartsen hebben dikwijls de neiging om eerst aan de onderliggende problemen te werken voor aan te dringen met het stoppen van drinken. Het uitgangspunt van AA is dat er eerst gestopt moet worden met drinken waarna de meeste problemen van zelf verdwijnen.  

Dit neemt niet weg dat wij ook “ open- en voorlichtingsvergaderingen ” houden waar ook experts worden uitgenodigd. Zo komt binnenkort Dr. Ansoms bij ons spreken op een informatievergadering in het kader van de Week van het Alcoholisme. 

VAD-berichten: Zo een gesloten groepsessie, wordt die geleid door iemand? Heeft iedereen evenveel te zeggen op zo een gesloten vergadering?

Jos: Om de zes maanden wordt er een chairman of -vrouw verkozen. Meestal is daar niemand kandidaat voor. Er wordt dan gestemd en degene met de meeste stemmen wordt die normaal de chair tenzij die persoon liever niet wil. Dan wordt gekeken naar de volgende met de meeste stemmen tot een chair verkozen is.

De chair opent de vergadering met het AA gebed. Na het AA gebed is er een rondvraag aan iedereen hoe het de laatste week geweest is. Wij hanteren ook een vast schema. Het is november dus deze maand wordt de elfde stap uitgelegd. De verschillende stappen bouwen op elkaar voort. Zo kom je soms aan een stap en merk je dat je niet verder kunt. Dan moet je terug gaan om de vorige stap nog eens te nemen. 

Ikzelf heb al die stappen pas gezet toen ik al een jaar of vijf bij AA was. Elke maand is er de stap en de traditie van de maand en daarnaast zijn er nog vrije thema's die kunnen gaan over alles behalve godsdienst, geld en politiek. 

Angstgevoelens, seksualiteit tijdens en na drinken , ouder worden,... , alles is bespreekbaar.  Als iemand een probleem heeft dan wordt het thema opzij geschoven en wordt de rest van de avond, indien nodig, besteed aan dat probleem. Tijdens de vergaderingen wordt er serieus gepraat, maar ook veel gelachen en geweend. Zowel tranen van vreugde als tranen van verdriet.

 VAD-berichten: Wat is de rol van religie in AA? De twaalf stappen die jullie gebruiken lijken op het eerste gezicht toch vrij christelijk en/of religieus geïnspireerd? Kan bijvoorbeeld een Moslim ook hulp zoeken bij AA? 

Jos: ja, maar dat is geen enkel probleem. Als organisatie staan wij zeer open tegenover andere religies. Ikzelf ben bijvoorbeeld vrijzinnig. 

 De ingrediënten die het succes van AA bepalen zou ik persoonlijk beschrijven als een derde religie, een derde psychologie en een derde ervaringen. Op mijn eerste vergadering schrok ik wel toen begonnen werd met een gebed. 

Na een tijdje begon ik in te zien dat die God eigenlijk gezien moet worden als een hogere macht. Een macht groter dan mijzelf die ik nodig heb om te kunnen  stoppen met drinken. Alleen zou ik er nooit in slagen om te stoppen met drinken. Samen met die mensen van de AA is me dat wel gelukt. Al die mensen rond de tafel tijdens vergaderingen dat is de  macht die hoger is dan ik. Het macht ligt eigenlijk in het gevoel van 'wat die kunnen dat moet ik ook kunnen'. De meeste storen zich in het begin aan dat woordje God. Na een tijdje heeft dat woordje God voor sommige gewoon de betekenis van God van de Kerk maar voor de meeste heeft dat helemaal geen betekenis meer. 

 Iedereen vult die hogere macht op zijn eigen manier in. 

Nog een teken van die openheid zijn de AA groepen voor anders geaarde. Hoewel iedereen daar in principe welkom is. Uiteindelijk is het de nuchterheid die telt, niet de geaardheid van de mensen. Sommige hebben het daar wel wat moeilijker mee maar tradities zijn er om te veranderen. Anderzijds denk ik toch dat die religieuze accenten soms nieuwelingen afschrikken. Alcoholisten  zijn dikwijls kampioen in het uitvinden en zoeken van excuses om niet te moeten stoppen met drinken en zo een gebed aan het begin van een gesloten sessie kan soms genoeg zijn om nieuwelingen te gaan laten lopen.

Daarom is het belangrijk dat voor iemand komt eerst goed uitgelegd waarvoor het woordje 'God' bij de AA nu juist staat.

 VAD-berichten: Er bestaat dus geen systeem van sancties of regels? Hoe wordt er dan voor gezorgd dat iedereen in de maat loopt? Dat niemand bijvoorbeeld zijn mond voorbij praat?  

Jos: wat op een gesloten vergadering gezegd wordt mag niet naar buiten gaan.

Als we toch merken dat iemand in het openbaar uit de biecht klapt over wat er op zo een gesloten vergadering gezegd is dan gaan we eerst met die persoon praten. Meestal is dat met twee of drie ouderdomsdekens. Meestal is het probleem daarmee opgelost. Als dat niet het geval is dan kunnen we die persoon wel uit de (lokale) groep zetten. 

Dit wordt gedaan in een stemming waar het groepsgeweten moet spreken, met andere woorden waar tweederde van de stemmers akkoord moeten zijn om de desbetreffende persoon uit de groep te zetten. Dit uitsluiten uit de groep is natuurlijk weer een situatie die door de uitgesloten dikwijls wordt aangegrepen om opnieuw te beginnen met drinken. Daarom stem ik in principe altijd tegen zo een uitsluiting. Ik wil zoiets niet op mijn geweten hebben. 

Iemand kan wel niet uit AA zelf worden gezet. Die persoon kan zich nog altijd bij een andere lokale groep aansluiten. Als hij of zij het ook daar te grof maken volgt er weer een stemming met mogelijke uitsluiting. Op die manier zuivert AA zichzelf uit.

 VAD-berichten: Wat betekent AA na al die jaren voor u?

 Jos: AA is mijn leven en mijn hobby. 

Dankzij AA heb ik ten eerste opnieuw nuchterheid gekregen in mijn leven, alles wat kapot was is terug opgebouwd. Mijn vrijwilligerswerk dat ik nu al zolang doe, doe ik louter uit dank. Wij staan dag en nacht voor elkaar klaar. Ook als ik op vakantie ga kijk ik eerst of er een AA-groep in de buurt is om een bezoekje te brengen. 

Toen ik nog dronk keek ik voor ik weg ging eerst of er goede cafés in de buurt waren, nu kijk ik of er geen AA-groepen in de buurt zijn waar ik een bezoekje aan kan brengen.

 VAD-berichten: hartelijk dank voor dit gesprek en voor de koffie.

 Graag gedaan.

Jos P.- AA